با جوش کف سر بیشتر آشنا شوید…

در این مقاله قصد داریم با جوش کف سر، انواع جوش کف سر و نیز علائم و نشانه‌های آن صحبت کنیم و از نزدیک با راه‌های درمان این نوع جوش نیز آشنا شویم. جوش کف سر یا همان آکنه کف سر بیماری شایعی است که در بیشتر افراد اتفاق می‌افتد و روش‌های درمانی و مواجهه با آن نیز همانند آکنه‌هایی است که در سایر نواحی بدن وجود دارند. جوش کف سر در بهترین حالت، منجر به ایجاد پوستی ناهموار و احساس خارش و سوزش در کف سر می‌شود و در بدترین حالت ممکن خود، می‌تواند از وجود چندین بیماری و اختلال مختلف در بدن شما خبر بدهد.

بنابراین، جوش سر چیزی نیست که بخواهید آن را دست کم گرفته و بی‌اهمیت جلوه دهید. باید با انواع جوش کف سر و علت جوش کف سر آشنا شوید و اطلاعاتی در مورد نحوه درمان آن داشته باشید. با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید تا اطلاعات کامل و جامعی را از جوش سر، علت جوش کف سر و درمان جوش کف سر در اختیار شما قرار دهیم.

جوش کف سر چیست؟

جوش کف سر یا همان آکنه سر در واقع یک نوع عفونت پوستی است که در اثر اختلال در عملکرد فولیکول‌های مو و یا آسیب دیدن آن‌ها به وجود می‌آید و در قالب یک جوش سر قرمز یا کیست چربی در کف سر نمایان می‌شود. وجود این جوش‌ها منجر به ایجاد درد، سوزش و خارش می‌شود. در مواقعی حتی این جوش‌ها سر باز کرده و چرک و عفونت به بیرون و اطراف جوش سرازیر می‌شود.

عوامل بیماری‌زایی مانند باکتری‌ها، قارچ‌ها و عفونت‌ها به همراه منافذ بسته‌شده پوست سر و اختلالات هورمونی، سه منشأ اصلی تشکیل جوش سر قرمز در پوست سر ما به شمار می‌روند که علاوه بر ترشح خون و چرک، می‌توانند دردناک، خارش‌زا، ملتهب، متورم و قرمز باشند.

البته استفاده از شامپوهای غیراستاندارد و اسپری‌هایی تحت عنوان چسب مو، براق‌کننده مو و حالت‌دهنده مو نیز می‌توانند با بستن منافذ تنفسی پوست و ایجاد اختلال در هورمون‌ها و عملکرد فولیکو‌ل‌ها، منجر به تشکیل کیست چربی در کف سر شوند.

درمان آکنه کف سر گاهی اوقات با تغییر رویه مراقبت از مو شروع می‌شود. حتماً موهای خود را مرتب بشویید تا از تجمع چربی جلوگیری کنید. جوش روی پوست سر یا فولیکولیت پوست سر، بیشتر در امتداد خط مو دیده می‌شود و درمان آن نیز معمولاً با تغییر رویه در مراقبت‌های مو (تغییر شامپو، شستن مرتب موها و…) آغاز می‌شود.

انواع جوش پوست سر

انواع جوش روی پوست سر شما یکی از سه حالت زیر را دارد:

• خفیف: شامل جوش‌های سرسیاه و سرسفید
• متوسط: شامل پاپول‌ها و پوسچول‌هایی که روی سطح پوست ظاهر می‌شوند.
• شدید: شامل گره‌ها و کیست‌هایی که در زیرپوست فرو رفته‌اند.

جوش شدید پوست سر (نکروز آکنه و سلولیت تشریح کننده) می‌تواند باعث ایجاد پوسته‌های سیاه شده و با زخم‌های دائمی همراه شود. اگر مرتب جوش می‌زنید و این جوش‌ها باعث ریزش مو، ایجاد لکه‌های طاسی یا درد شدید می‌شود، حتماً به پزشک مراجعه کنید. اکثر جوش‌های کف سر با استفاده از محصولات بدون نسخه (OTC) قابل درمان هستند؛ اما اگر جوش‌ها از بین نمی‌روند، احتمالاً منشأ دیگری دارند و از وجود بیماری دیگری خبر می‌دهند. در این صورت باید به پزشک متخصص مراجعه کنید.

چه چیزی باعث ایجاد جوش در پوست سر می‌شود؟

جوش‌ها زمانی ایجاد می‌شوند که منافذ یا فولیکول‌های مو مسدود می‌شوند. این انسداد زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های مرده پوست، روغن طبیعی که پوست را مرطوب نگه می‌دارد (سبوم) و نیز باکتری‌ها، وارد منافذ پوست شده و با تجمع خود، کار فولیکول‌های مو را دشوار می‌کنند. سلول‌هایی که نمی‌توانند از منافذ خارج شوند، به‌نوعی منجر به ایجاد جوش در اشکال مختلف می‌شوند.

انواع ارگانیسم‌هایی که باعث این التهاب می‌شوند عبارت‌اند از:

• آکنه پروپیونی باکتریوم (P.acnes)؛
• استافیلوکوک اپیدرمیدیس؛
• قارچ؛
• کنه‌ها.

دلایل مسدود شدن منافذ پوست نیز می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• تجمع مواد محلول در شامپو یا سایر محصولات مو، مانند ژل یا اسپری مو؛
• نشستن مو‌ها به‌اندازه کافی و تمیز نشدن پوست سر از چربی و مواد دیگر؛
• استحمام دیربه‌دیر؛
• پوشیدن کلاه و روسری که باعث سایش روی پوست سر شود؛
• عدم پیروی از یک رژیم غذایی معتدل.

آیا ایجاد جوش روی پوست سر بی‌خطر است؟

بهتر است از ایجاد جوش روی پوست سر خودداری کنید. این نوع ضربه به پوست می‌تواند منجر به بدتر شدن وضعیت و عفونت عمیق‌تر شود. شستن ملایم پوست سر به‌طور منظم با شامپو و آب گرم می‌تواند به بهبود بسیاری از شرایط کمک کند. به حداقل رساندن تحریک پوست سر که می‌تواند ناشی از تیغ، محصولات مو، حرارت بالا و درمان‌های شیمیایی باشد، اهمیت دارد. این موارد می‌توانند باعث التهاب و تحریک شده و عوارض شدیدتری را در پی داشته باشند. هر چه با پوست سر و صورت خود مهربان‌تر باشید، احتمال بروز مشکلات کمتر می‌شود.

علل ایجاد جوش کف سر چیست؟

در حالت کلی موارد زیر را می‌توان به‌عنوان دلایل آکنه سر نام برد:

1. فولیکولیت پوست سر: به حالتی که باکتری‌ها، عفونت‌های مخمری و موهای زیرپوستی منجر به عفونی شدن و التهاب فولیکول‌های مو می‌شوند، بیماری فولیکولیت مو گفته می‌شود.
2. درماتیت سبورئیک: درماتیت سبورئیک در اصطلاح عامیانه همان شوره سر است. شوره سر یک بیماری و اختلال رایج است که با قرمزی، خارش و پوسته‌پوسته شدن سرر همراه است.
3. کیست پیلار: کیست پیلار به برجستگی‌هایی گفته می‌شود که در اثر تجمع کراتین به‌وجود می‌آیند.

---

“انواع جوش صورت و روش‌های درمان آن‌ها” را بشناسید:

---

روش‌های درمان جوش کف سر

کلید درمان جوش پوست سر جلوگیری از مسدود شدن منافذ پوست سر است. این انسداد و تجمع روغن است که دلیل اصلی ایجاد جوش کف سر خواهد بود. تمیز نگه‌داشتن پوست سر مهم است؛ اما باید مطمئن شوید که شامپو یا نرم‌کننده شما، خود دلیل ایجاد جوش پوست سر نمی‌شود.

اگر به شامپو یا نرم‌کننده خود مشکوک هستید، از محصولات جدید و متفاوت استفاده کنید. برای جوش‌های خفیف و متوسط، محصولاتی که حاوی مواد زیر باشند، مفید خواهند بود:

• اسید سالیسیلیک: سلول‌های مرده پوست را لایه‌برداری می‌کند تا وارد منافذ پوست نشده و باعث ایجاد جوش نشوند. تأثیر بنزوئیل پراکسید از اسید سالیسیلیک نیز بیشتر است.
• اسید گلیکولیک (آکوا گلیکولیک): به لایه‌برداری کمک می‌کند و میکروب‌ها را از بین می‌برد.
• کتوکونازول یا سیکلوپیروکس (Nizoral): عامل ضد قارچ در شامپو‌های ضد شوره است.
• روغن درخت چای: خواص ضد باکتریایی این روغن به مبارزه علیه جوش‌ها کمک می‌کند.
• روغن جوجوبا: افزودن روغن جوجوبا به شامپو در کاهش التهاب پوست سر و جوش‌ها کمک می‌کند.
• آلوئه ورا، سیر، آب گوجه فرنگی، آب لیمو، گلاب، دانه شنبلیله، روغن نارگیل، جوز هندی، روغن یاس و سرکه سیب نیز به‌عنوان روش‌های درمانی خانگی و طب سنتی جوش کف سر شناخته می‌شوند. در حالت کلی استفاده از این مواد به‌صورت سر خود روی پوست سر توصیه نمی‌شود. مراجعه به پزشک و استفاده از محصولات دارای مجوز نتایج بهتر و قابل پیش‌بینی‌تری به همراه خواهد داشت.

برای جلوگیری از مسدود شدن منافذ پوست، از محصولات بر پایه روغن (oil-based) معتدل استفاده کنید. شامپو‌های شفاف‌کننده (Clarifying shampoos)، آلودگی‌ها، چربی و تجمع محصولات آرایشی و بهداشتی را از مو‌های شما پاک می‌کنند؛ اما از استفاده بیش از حد از این نوع شامپو خودداری کنید. استفاده بیش از حد از این نوع شامپو می‌تواند مو‌های شما را خشک کند، به‌خصوص اگر رنگ‌شده یا در اثر حرارت آسیب دیده باشند.

دارودرمانی جوش کف سر

اگر درمان‌های بدون نسخه و درمان‌های خانگی شامل تغذیه و تغییر شامپو جواب نمی‌دهد یا اگر موها شروع به ریزش کرده‌اند، در اسرع وقت با پزشک متخصص مشورت کنید. ممکن است برای کاهش التهاب به یک داروهای با نسخه نیاز داشته باشید. برای موارد شدید یا مداوم و مزمن، پزشک ممکن است موارد زیر را توصیه کند:

• آنتی بیوتیک‌های موضعی یا کرم استروئیدی؛
• دارو‌های خوراکی مانند آنتی بیوتیک‌ها یا آنتی هیستامین‌ها؛
• داروی بنزوئیل پراکسید؛
• داروی ایزوترتینوئین؛
• ایزوترتینوئین، برای جوش شدید؛
• نوردرمانی؛
• تزریق استروئید؛
• استخراج فیزیکی برای پاکسازی منافذ.

اگر به محصولی حساسیت دارید، استفاده از آن را ادامه ندهید. اگر پوست شما به درمان جوش پاسخ نمی‌دهد یا به نظر می‌رسد که منشأ دیگری می‌تواند داشته باشد، با پزشک خود تماس بگیرید. ناحیه آسیب دیده ممکن است تحت تأثیر شرایط دیگری دچار آکنه و جوش شدید شده باشد. از جمله:

• سرطان پوست، مانند کارسینوم سلول بازال یا سلول سنگفرشی
• عفونت یا آبسه عمیق
• درماتیت سبورئیک
• کیست

اگر پوست به درمان پاسخ نمی‌دهند، می‌توانید از محصولات تراست کمک بگیرید. تراست محصولات بهداشتی و مراقبتی مو و پوست را متناسب با جنس پوست و مو تولید کرده است.

محو شدن و بهبود التهاب جوش‌ها چقدر زمان می‌برد؟

درمان جوش معمولاً بین چهار تا هشت هفته طول می‌کشد؛ اما این مقدار تحت تأثیر عمق و شدت جوش‌ها می‌تواند کمتر یا بیشتر از این مقدار طول بکشد. در صورت نیاز به شستشوی مکرر مو‌هایتان، متخصصان پوست توصیه می‌کنند از شامپوی ملایم و روزمره استفاده کنید. مطالعات نشان داده است که شامپو‌های ملایم با رشد طبیعی مو تداخلی ندارند.

محو شدن جای جوش ممکن است تا شش ماه هم به طول بینجامد. با جوش خود بازی نکنید و آن را نکنید؛ چرا که این کار جای زخم عمیق‌تری ایجاد کرده و باکتری را در سطح پوست شما گسترش می‌دهد.

نکاتی برای پیشگیری از بروز جوش کف سر

• تعیین و حذف علت اصلی (مانند مسدود شدن منافذ پوست) و ایجاد تغییرات در سبک زندگی می‌تواند به پیشگیری از بروز جوش کمک کند.
• همچنین باید به دنبال محصولاتی باشید که روی پوست سر تجمع نکرده و مو را خشک نمی‌کنند. این محصولات می‌توانند شامل موم‌ها، اسپری‌های مو، خاک رس و سایر محصولات مو باشد که عاری از مواد شیمیایی و افزودنی‌های خاص هستند.
• مواد کومدوژنیک تأثیر زیادی در مسدود کردن منافذ دارند، به‌ویژه در افرادی که پوستشان حساس است.
• کاهش تحریک پوست سر ممکن است به کاهش موارد جوش پوست سر کمک کند. موهای خود را نکشید، نپیچانید و با ناخن کف سر خود را خراش ندهید.
• به یاد داشته باشید که مو‌های خود را بعد از ورزش، پوشیدن روسری یا سایر فعالیت‌های احتمالی که باعث تعریق می‌شوند، بشویید.
• تمیز نگه‌داشتن محل خواب خود، از جمله تعویض روبالشی و پاک کردن آرایش قبل از خواب نیز ممکن است کمک‌کننده باشد.
• رژیم غذایی و جوش پوست سر از همدیگر تأثیر می‌گیرند. آنچه می‌خورید می‌تواند بر تولید روغن، التهاب و جوش تأثیر بگذارد. برای رژیم غذایی ضد جوش، سعی کنید غذا‌های غنی از کربوهیدرات را محدود کرده و غذا‌های زیر را افزایش دهید:
• ویتامین A؛
• ویتامین دی؛
• اسید‌های چرب امگا ۳؛
• فیبر رژیمی؛
• آنتی اکسیدان‌ها؛
• فلز روی.

اگر بعد از خوردن یک غذای خاص متوجه ملتهب شدن جوش پوست سر خود می‌شوید، آن غذا را از رژیم غذایی خود حذف کنید.

جوش کف سر موضوعی قابل حل!

جوش کف سر بیماری شایعی است که در بسیاری از افراد دیده می‌شود. این بیماری انواع مختلفی دارد و از علل گوناگونی نیز نشأت می‌گیرد. جوش کف سر اغلب با روش‌های خانگی و داروهای بدون نسخه قابل درمان است؛ اما اگر از این روش‌ها و داروهای نتیجه نمی‌گیرید، ممکن است علت جوش‌ها چیزی فراتر از یک کیست چربی یا عفونی ساده باشد.

عواملی مانند اختلالات هورمونی و توده‌های سرطانی نیز می‌توانند منجر به تشکیل جوش‌ها متعدد سر قرمز در پوست سر شما شوند. بنابراین در صورت مشاهده جوش‌های متعدد روی پوست کف سر، حتماً با یک پزشک متخصص مشورت کنید.