غده تیروئید هورمونهایی را تولید میکند که هر یک در سیستمهای مختلف بدن ایفاگر نقش مهمی هستند. زمانی که تیروئید این هورمونها را بیشتر یا کمتر از میزان مجاز تولید کند، فرد دچار بیماری تیروئید میشود. بیماری تیروئید انواع مختلفی از جمله تیروئید کم کار، تیروئید پرکار، تیروئیدیت و تیروئیدیت هاشیموتو دارد. با این حال، تیروئید کم کار و پرکار شایعترین بیماریهای تیروئید هستند و بر قسمتهای مختلف بدن اثر میگذارند. اما در اینجا قصد داریم تاثیر تیروئید بر پوست و مو را بررسی کنیم.
اگر شما هم به بیماری تیروئید کم کار یا تیروئید پرکار مبتلا هستید، حتما متوجه تغییراتی در پوست و موی خود شدهاید. تاثیر تیروئید بر پوست و مو غیرقابل انکار است. با این مطلب از لیامگ همراه باشید تا در کنارهم بیشتر درباره چگونگی، دلایل و درمان تاثیر تیروئید بر پوست و مو بدانیم. شما در پایان این مقاله متوجه میشوید که ریزش مو، خشکی مو، آکنه و خشکی پوستتان به تیروئید ربطی دارد یا خیر.
تیروئید چیست؟
غده تیروئید اندام کوچکی است که در جلوی گلو قرار دارد و اطراف نای را پوشانده. اگر بخواهیم از شکل و شمایل این غده بگوییم، مانند یک پروانهای است که بالهای بزرگتری نسبت به تنه دارد. تیروئید مثل سایر غدههای بدن، هورمونهایی را تولید میکند که در کنترل عملکردهای حیاتی بدن مؤثرند.
زمانی که تیروئید به درستی کار نکند، کل بدن شما را تحت تأثیر قرار میدهد. اما تاثیر تیروئید بر پوست و مو قابل مشاهده است. معمولا فرد از طریق تغییراتی که در پوست و موهایش میبیند، متوجه این بیماری میشود. اگر این غده بیش از حد مجاز هورمون ترشح کند، شما به پرکاری تیروئید، و اگر کمتر از میزان معمول هورمون تولید کند، به کم کاری تیروئید مبتلا میشوید.
خب حالا ببینیم تاثیر تیروئید بر پوست و مو چگونه است.
تاثیر تیروئید بر پوست و مو | تیروئید با موها چه میکند؟
اگر بیماری تیروئید را درمان نکنید و تشدید شود، منجر به ریزش موهایتان میشود. برای اینکه بفهمیم تیروئید چگونه باعث ریزش مو میشود، ابتدا باید ببینیم مو چگونه رشد میکند.
- ریشه مو در فولیکول قرار دارد و از همان جا رشد میکند. جای فولیکول هم در زیر پوست کف سر است.
- رگهای خونی کف سر به ریشه موها غذا میرسانند و در نتیجه، سلولهای جدیدی ایجاد میشود و موها رشد میکنند.
- موها از پوست کف سر بیرون میزنند و در مسیر، از غدد چربی عبور میکنند. این کار باعث میشود موها نرم و درخشان شوند.
- مو مدتی به رشد و بلند شدن ادامه میدهد و با شروع چرخه رشد موهای جدید، میریزد.
زمانی که تولید و ترشح هورمون، به خصوص هورمون های T4 و T3 به هم بریزد، سایر فرآیندهای بدن را تحت تأثیر قرار میدهد. رشد مو از ریشه هم یکی از همین فرآیندهاست. موها میریزند و شاید موهای جدید جایگزین نشوند. در نتیجه، موی سر و نواحی دیگر مثل ابرو نازک و کمپشت میشود.
آلوپسی یا طاسی منطقه ای یک بیماری خودایمنی است که اغلب در افراد مبتلا به تیروئید دیده میشود. این بیماری باعث ریزش موی سکه ای در قسمتهای مختلف سر میشود و با گذشت زمان ممکن است فرد را طاس کند. سندروم تخمدان پلیکیستیک و لوپوس اریتماتوز از دیگر بیماریهای خودایمنی هستند که باعث ریزش مو میشوند و اغلب با تیروئید در ارتباط هستند.
علائم ریزش موی تیروئیدی
بله، تاثیر تیروئید بر پوست و مو غیرقابل انکار است اما باید مطمئن شویم که ریزش مو به دلیل تیروئید رخ میدهد و نه بیماری دیگر. برای این کار، علائم ریزش موی تیروئیدی را با دقت مطالعه کنید.
ریزش مو در اثر کم کاری و پرکاری تیروئید به آهستگی اتفاق میافتد. و یکدفعه نواحی خالی از مو را روی سرتان نمیبینید. در واقع، بعد از گذشت مدتی متوجه میشوید که موهایتان کمپشت شده است. شما بهطور عادی هر روز ۵۰ تا ۱۰۰ تار از موهایتان را از دست میدهید. کاری که تیروئید میکند این است که موهای جدید جایگزین این موها نمیشود و ریزش مو بهطور یکدست در سراسر کف سر رخ میدهد.
خبر خوب اینکه تاثیر تیروئید بر ریزش مو معمولاً موقتی است. حتی امکان دارد بعد از شروع مصرف داروی تیروئید هم ریزش مو داشته باشید. بعضی افراد تصور میکنند که قرص کم کاری تیروئید باعث ریزش مو میشود اما احتمالا به خاطر چرخه زندگی مو (فاز تلوژن) است.
ریزش مو تنها نشانه تیروئید پرکار و کمکار نیست. اگر چند مورد از علائم زیر را هم در بدن خود مشاهده میکنید، باید به متخصص غدد مراجعه کنید.
علائم تیروئید کم کار (به جز ریزش مو)
- احساس سرما
- چاقی بیدلیل
- خستگی
- خشکی غیرعادی پوست
- فراموشی
- بیحالی
- افسردگی
- یبوست
علائم تیروئید پرکار (به جز ریزش مو)
- عصبیبودن
- تحریکپذیری
- تعریق زیاد
- تپش قلب بالا
- لرزش دست
- اضطراب
- مشکل در خوابیدن
- نازکشدن پوست
- موهای نازک یا شکننده
- ضعف عضلانی
- پرکاری روده
- لاغری و کاهش وزن بیدلیل
- خستگی
- تورم در اطراف چشم، همراه با بیرون زدگی گاهبهگاه چشم، و خیره شدن به یک نقطه (در مورد بیماری گریوز)
خانمهایی که به پرکاری یا کم کاری تیروئید مبتلا هستند، احتمال دارد پریود نامنظم را نیز تجربه کنند.
ریزش مو لزوما نشانه تیروئید نیست. همه چیز درباره ریزش مو را در این مقاله بخوانید.
ریزش مو؛ پدیدهای آشنا اما ناشناخته
ریزش مو یکی از آن مشکلاتی است که جدای از کاهش اعتماد به نفس در افراد میتواند هشداری برای بیماریهای جدی باشد. اما سؤال این است که چه باید کرد؟
درمان ریزش موی تیروئیدی
تاثیر تیروئید بر پوست و مو را میتوان با درمان تیروئید مهار کرد. در مواردی که بیماری حاد نیست، پزشک معمولاً داروهای زیر را تجویز میکند.
- لووتیروکسین (کمکاری تیروئید)
- پروپیلتیوراسیل و مِتیمازول (پرکاری تیروئید)
- بتا بلاکر (پرکاری تیروئید)
در طول مصرف این داروها نیز چندین بار توسط پزشک خود ویزیت میشوید؛ برای همین امکان دارد پزشک در صورت لزوم، دُز یا نوع دارو را تغییر دهد.
در بعضی از موارد حاد تیروئید پرکار، پزشک قرص ید رادیواکتیو را برای درمان تجویز میکند. گاهی هم با استفاده از پرتودرمانی، تعدادی از سلولهای تیروئید را تخریب میکند تا هورمون اضافی ترشح نکنند. اگر هیچ یک از این روشها کارساز نباشند، پزشک مجبور به انجام جراحی میشود. در طول جراحی تیروئید، پزشک یک قسمت از غده تیروئید یا کل آن را خارج میکند.
تاثیر تیروئید بر پوست و مو | تیروئید و مشکلات پوستی
تا اینجای مقالهی تاثیر تیروئید بر پوست و مو از نقش تیروئید در ریزش مو صحبت کردیم. حالا وقت آن رسیده که تاثیر آن بر پوست را زیر ذرهبین ببریم. البته تاثیر بیماری تیروئید بر روی پوست صورت بسته به نوع بیماری متفاوت است. به همین دلیل، پیامدهای تیروئید پرکار و کمکار را بهطور جداگانه بررسی میکنیم.
تاثیر کم کاری تیروئید روی پوست
کم کاری تیروئید اولیه معمولاً در نتیجه بیماری خودایمنی رخ میدهد که منجر به نارسایی غده تیروئید میشود. این اثر ممکن است به دلیل میزان ناکافی هورمون تیروئید یا مقاومت سلول های هدف در برابر عملکرد تیروئید باشد. اثرات تیروئید کم کار بر روی پوست عبارت است از:
- میگزِدِم (Myxedema): این شرایط به دلیل افزایش سطح موکوپلی ساکاریدها (کندرویتین سولفات و اسید هیالورونیک) به وجود میآید. این مواد بهطور تودهای در اطراف فولیکولهای مو و عروق پوستی جمع میشوند. تودههای بهوجود آمده میتوانند کلاژن پوست را تخریب کنند.
- پوست رنگپریده، نازک و چروکدار: تمامی اینها به دلیل میزان غیر طبیعی موکوپلی ساکارید و آب به وجود میآیند.
- خشکی بیش از حد پوست: که می تواند ناشی از کاهش ترشح غدد اکرین باشد. در موارد بسیار حاد ممکن است فرآیند تعریق مختل شود. این مسئله کف دستها و کف پا را ضخیم و خشک میکند. یا ممکن است خشکی به حدی باشد که ترکهایی در سطح پوست ایجاد شود.
- زرد شدن رنگ کف دست و پا به دلیل افزایش میزان کاروتن.
- کاهش غیرعادی میزان تعریق.
پکیجی که به رویش مجدد موهایتان بعد از کنترل تیروئید کمک میکند، اینجاست.
تاثیر پرکاری تیروئید بر پوست
تاثیر پرکاری تیروئید بر پوست هنوز به تحقیقات بیشتری نیاز دارد. اما آنچه که در اغلب بیماران دیده میشود، به شرح زیر است.
- نازکی و قرمزی پوست: پوست افراد مبتلا به پرکاری تیروئید نازک است اما دچار آتروفی و تحلیل بیش از اندازه پوست نیستند. لایه خارجی پوست به اندازه کافی آبرسانی میشود. افزایش جریان خون، صورت، آرنج و کف دست و پا را قرمز میکند.
- گشادشدن مویرگها: که باعث میشود خطوط مویرگها از روی پوست قابل مشاهده باشد.
- عرقکردن بیش از حد کف دست و پا.
چنانچه پزشک پرکاری تیروئید شما را تشخیص دهد، با مصرف داروهای کنترل تیروئید این مشکلات نیز برطرف میشوند.
نکات آخر
وقتی علائمی مثل ریزش مو و خشکی پوست را تجربه میکنید، قبل از اقدام به درمانهای خودسرانه حتما به یک پزشک مراجعه کنید. همانطور که مشاهده کردید، این مشکلات میتوانند نشانه ای از یک بیماری باشند. تیروئید منجر به ریزش مو نمیشود؛ مگر اینکه بیماری به سطح بالایی رسیده باشد.
البته ریزش مو و مشکلات پوستی همیشه به دلیل بیماری تیروئید نیست و تنها پزشک میتواند علت آن را مشخص کند. اگر هم چنین باشد، چند ماه بعد از تشخیص بیماری و مصرف داروهای کنترلکننده، مشکلات پوست و موهایتان برطرف میشود و جای نگرانی نیست.
- چموخم استفاده از هایلایتر صورت! - ۰۶-۱۲-۱۴۰۱
- لوازم آرایش ضد حساسیت؛ واقعیت؟ یا یک دروغ تبلیغاتی؟ - ۲۲-۱۱-۱۴۰۱
- دلیل و درمان ریزش مو بعد از کراتین تراپی - ۱۵-۱۱-۱۴۰۱