بهداشت پا از آن مواردی است که اهمیت بسیار بالایی دارد اما بعضی از افراد به آن توجهی نمی‌کنند. به خصوص در تابستان که پا بیشتر عرق می‌کند، عدم رعایت بهداشت پا می‌تواند مشکلات و بیماری‌های جدی به دنبال داشته باشد. بعضی از این بیماری‌ها را می‌توان در خانه درمان کرد، بعضی دیگر به داروهای تجویزی پزشک نیاز دارند و دسته‌ای دیگر، تقریباً غیرقابل درمان هستند. پس به حکم منطق، رعایت بهداشت پا راحت‌تر و کم‌هزینه‌تر از این بیماری‌ها و درمان آنهاست.
در ابتدای این مقاله از بیماری‌هایی صحبت می‌کنیم که در صورت عدم رعایت بهداشت پا ایجاد می‌شوند. سپس نکات بهداشت پا را بررسی می‌کنیم. تا آخر این مطلب با ما همراه باشید و نکات ضروری آن را از دست ندهید.
بیماری‌های ناشی از عدم رعایت بهداشت پا
اگر بهداشت پا را نادیده بگیرید یا به‌طور منظم از پاها مراقبت نکنید، پا دچار مشکلاتی می‌شود که در این بخش آنها را نام می‌بریم. درمان این مشکلات و بیماری‌ها می‌تواند زمان و هزینه زیادی از شما بگیرد.
میخچه و پینه
میخچه و پینه تکه‌های ضخیم و سخت پوست هستند که معمولاً بین و روی انگشتان پا به‌وجود می‌آیند. اگر آنها را دارید، احتمالاً هنگام راه رفتن یا پوشیدن کفش احساس درد می‌کنید.
پینه و میخچه پا در اغلب موارد به دلیل سایش انگشتان در اثر پوشیدن کفش تنگ، یا به دلیل فشار بیش از حد به پا در اثر ایستادن طولانی مدت یا ورزش‌هایی مثل دو به وجود می‌آیند.
تفاوت میخچه و پینه پا در محلی است که ظاهر می‌شوند. میخچه معمولاً بالای پا یا روی قسمت داخلی انگشتان تشکیل می‌شود؛ در حالی که پینه را بیشتر روی قوزک پا یا روی بند انگشت‌ها می‌بینیم.
درمان میخچه و پینه پا در خانه
میخچه و پینه خفیف معمولاً نیازی به درمان ندارند و خود به خود از بین می روند. اما با کارهای زیر می‌توانید به بهبود سریع‌تر آنها کمک کنید.
- برای مراقبت از پوست پا جوراب ضخیم بپوشید.
- هنگامی که در حمام یا زیر دوش هستید، سنگ پا را به‌آرامی روی پینه بکشید.
- از چسب میخچه برای کاهش فشار استفاده کنید.
- برای کمک به تحلیل رفتن میخچه و پینه از اسید سالیسیلیک استفاده کنید. حتماً دستورالعمل‌ها را به دقت دنبال کنید تا به پوست سالم آسیب نرسانید.
- اگر دیابت دارید هرگز از اسید درمانی برای میخچه و پینه پای خود استفاده نکنید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر به دیابت مبتلا هستید، درمان خانگی میخچه یا پینه پا را فراموش کنید و در اولین فرصت، به پزشک مراجعه نمایید. همچنین اگر میخچه یا پینه پا با درد همراه است، باید توسط پزشک درمان شود. پزشک ممکن است تعویض کفش یا افزودن پد به کفش را توصیه کند. حتی ممکن است پینه یا میخچه را بتراشد. اگر درد زیادی دارید، شاید تزریق کورتیزون یا گاهی جراحی، جزئی از برنامه درمانی باشد.
عرق کردن پا
هیچ‌کس دقیقاً نمی‌داند چه چیزی باعث می‌شود پاهای برخی افراد شدیداً عرق کند که به آن هایپرهیدروزیس نیز گفته می‌شود. احتمالاً این مشکل ارثی است. بیشتر مردم وقتی هوا گرم است عرق می‌کنند، اما افراد مبتلا به هایپرهیدروزیس همیشه عرق می‌کنند. هیپرهیدروزیس در مردان و در بزرگسالان شایع‌تر است.
استرس، مصرف بعضی داروها و تغییرات هورمونی نیز می تواند بدن شما را برای تعریق بیشتر تحریک کند.
عرق کردن بیش از حد پا چه مشکلاتی ایجاد می‌کند؟
علاوه بر حس بد ناشی از خیس بودن پاها که باعث می‌شود پا در کفش لیز بخورد، تعریق بیش از حد پا می‌تواند منجر به بوی بد شود. بوی بد پا یعنی اینکه پاهای شما مستعد ابتلا به عفونت است زیرا این رطوبت می‌تواند لایه دفاعی پوست شما را از بین ببرد.
چگونه عرق کف پا را کنترل کنیم؟
برای این کار می‌توانید از رعایت بهداشت پا شروع کنید.
- پاهای خود را با صابون آنتی باکتریال بشویید. از لای انگشتان غافل نشوید.
- پاها را خشک کنید و روی آنها نشاسته ذرت یا پودر ضدقارچ بپاشید.
- جوراب‌های ضدتعریق بپوشید.
- جوراب‌ها را مرتباً در طول روز عوض کنید.
باز هم کف پاهایتان بیش از حد عرق می‌کند؟ به پزشک مراجعه کنید. گزینه های درمانی شامل داروهای ضدتعریق رولی، تزریق بوتاکس، یونتوفورزیس (درمانی که به طور موقت غدد عرقی را مسدود می کند) و جراحی است.
بوی بد پا به دلیل عدم رعایت بهداشت پا
عرق کردن پاها و کفش های نامناسب دو علت اصلی بوی بد پا هستند. هنگامی که عرق شما با باکتری‌های موجود در کفش و جوراب‌تان مخلوط می‌شود، بوی بدی ایجاد می‌کند.
بوی بد پا را با این ۱۱ روش در خانه از بین ببرید.
از بین بردن بوی بد پا
برای رفع بوی بد پا نکات زیر را در نظر داشته باشید.
- پاهای خود را روزانه با آب گرم و صابون بشویید. سپس، آنها را کاملاً خشک کنید.
- روی پاهای خود پودر بچه یا پودر پا بپاشید. همچنین می‌توانید از یک پماد ضدباکتری استفاده کنید.
- جوراب و کفش خود را هر روز عوض کنید.
- کفش‌‌هایی بپوشید که به پاهای شما اجازه تنفس بدهد؛ کفش‌های چرم، پارچه‌ای و توری گزینه‌های خوبی هستند، نه نایلون یا پلاستیک.
- یک جفت کفش را ۲ روز پشت سر هم نپوشید. کفش‌های ورزشی را حداقل ۲۴ ساعت در هوای آزاد قرار دهید تا زمانی برای خشک شدن داشته باشند.
- دو کیسه چای در هر پیمانه آب، به مدت ۱۵ دقیقه جوشانده و با ۲ لیتر آب خنک مخلوط کنید. پاهای خود را ۳۰ دقیقه در روز و به مدت یک هفته در این محلول قرار دهید. از محلول دو به یک آب و سرکه هم می‌توانید استفاده کنید (دو پیمانه آب، یک پیمانه سرکه).
عدم رعایت بهداشت پا و زگیل کف پا
به توده‌های کوچک پوست سفت شده که معمولاً در کف پا ایجاد می‌شود، زگیل کف پا می‌گویند. زگیل پا توسط یک ویروس تشکیل می‌شود و ممکن است دردناک باشد.
رایج ترین راه برای ابتلا به زگیل کف پا عدم رعایت بهداشت پا و راه رفتن روی سطح کثیف و مرطوب بدون کفش است. اگر ویروس با پوست شما برخورد داشته باشد، می‌تواند از طریق زخم یا بریدگی وارد لایه‌های آن شود. برخی از زگیل‌ها آنقدر کوچک هستند که حتی نمی‌دانید آنها را دارید. زگیل کف پا ممکن است سخت، صاف و به رنگ خاکستری یا قهوه ای باشد.
درمان زگیل پا
برای درمان زگیل کف پا باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند با استفاده از لیزر، جراحی جزئی، نیتروژن مایع یا یک داروی موضعی، زگیل پا را از بین ببرد.
اگرچه داروی بدون نسخه برای درمان زگیل پا بسیار است، اما تنها زمانی می‌توانید از آنها استفاده کنید که پزشک تجویز کند. ممکن است یک بیماری مثل سرطان پوست را با زگیل اشتباه بگیرید و درمان صحیح آن را به تعویق بیندازید. به علاوه، بعضی از آن ژل‌ها و محلول‌ها حاوی اسید و مواد شیمیایی هستند که شاید به پوست سالم آسیب بزند.
اگر دیابت، بیماری قلبی یا بیماری گردش‌خون دارید، به هیچ عنوان نباید از این قبیل داروهای بدون نسخه استفاده کنید.
بیماری پای ورزشکاران
نه، برای ابتلا به این بیماری لازم نیست حتماً ورزشکار باشید. علت آن قارچی است که در محیط‌های گرم، تاریک و مرطوب رشد می‌کند (به اتاق‌های رختکن، دوش‌ها و رختکن استخرها فکر کنید). پاهای برهنه شما با قارچ تماس پیدا می‌کند و سپس، روی پای شما ساکن می‌شود. علائم این بیماری پا شامل خشکی پوست، خارش و سوزش، پوسته‌پوسته شدن، التهاب، تاول و ترک‌خوردن پوست پا است.
قسمت بدتر داستان اینجاست که به‌راحتی و به‌خصوص در کف پا و ناخن‌ها پخش می‌شود. همچنین ممکن است تنها با خاراندن آن و سپس لمس خود، عفونت را به سایر نواحی بدن منتقل کنید. حتی ممکن است این بیماری را از طریق ملحفه‌ها یا لباس‌هایی بگیرید که با قارچ در تماس بوده‌اند.
بیماری پای ورزشکاران چگونه درمان می‌شود؟
درمان بیماری پای ورزشکاران دشوار است. برای آنکه مطمئن شوید بیماری قارچی است و نه چیز دیگری، به پزشک مراجعه کنید.
قرار دادن پاها در آب نمک اپسوم می‌تواند کمی آنها را تسکین دهد. پزشک ممکن است پودر، کرم یا اسپری ضدقارچ بدون نسخه یا داروهایی را تجویز کند که مستقیماً روی پوست خود بمالید. در برخی موارد هم قرص‌های ضدقارچ تجویز می‌کند. حتماً داروهای خود را طبق دستور مصرف کنید، حتی اگر علائم از بین رفته باشند. این کار به جلوگیری از بازگشت بیماری کمک می‌کند.
مراقبت های لازم برای بهداشت پا
همانطور که مسواک زدن هرروزه را یکی از واجبات زندگی خود می‌دانید، مراقبت روزانه از پاها را نیز نباید فراموش کنید یا بی‌اهمیت بشمارید. مراقبت‌های لازم برای بهداشت پا را به چند دسته تقسیم کرده‌ایم که اینجا قرار است به همه آنها بپردازیم.
تمیز کردن پاها
- دمای آب را با دست یا آرنج خود بررسی کنید تا مطمئن شوید دمای آب حمام مناسب است. دمای ایمن زیر ۴۲ درجه سانتی‌گراد است.
- پاهای خود را با آب گرم (نه داغ) و صابون بشویید.
- برخلاف باور اکثر مردم، خیس‌خوری پاها برای مدت طولانی می‌تواند درواقع پوست شما را خشک کند.
- وقتی در حال شستشوی کف پا هستید، وجود بریدگی، زخم، تورم و ناخن‌های عفونی در پاها را بررسی کنید.
- پای خود را با آب گرم بشویید، نه آب داغ.
- پاها، به خصوص بین انگشتان را به دقت خشک کنید.
- بلافاصله پس از خشک کردن پاها از وازلین، کرم و یا لوسیون مرطوب‌کننده بدون عطر و بدون الکل استفاده کنید. اما لوسیون را بین انگشتان پا نزنید. مرطوب نگه داشتن ناحیه بین انگشتان پا ممکن است باعث عفونت پوست آن ناحیه شود.
مراقبت از ناخن انگشت‌های پا
ناخن انگشتان پا نیازمند مراقبت مکرر است چرا که ناخن‌های بلند یا ضخیم می‌توانند به انگشتان دیگر فشار وارد کرده و باعث ایجاد زخم‌های باز شوند.
نکاتی درباره کوتاه کردن ناخن پا
- ناخن‌های پا را به صورت صاف و از وسط کوتاه کنید.
- گوشه‌های ناخن را نگیرید. این کار ممکن است باعث رشد ناخن در داخل پوست پا شود.
- برای گرد کردن لبه ناخن‌ها به آرامی از سوهان ناخن استفاده کنید.
- هرگز از چاقو، قیچی یا تیغ برای کوتاه کردن ناخن‌های پا استفاده نکنید.
بررسی روزانه پا
یکی از مهم‌ترین کارهایی که می‌توانید برای محافظت از پاهای خود انجام دهید، بررسی روزانه از پا است. اگر مشکلات پا را به‌موقع پیدا و درمان را فوراً شروع کنید، هیچ‌گونه آسیب دائمی یا تغییر شکل در پاهای شما به‌وجود نخواهد آمد. در صورت مشاهده هرگونه مشکل در پای خود، حتی مشکلات به‌ظاهر ناچیز، به متخصص پوست مراجعه کنید.
چه زمانی بهتر است پاها را بررسی کنیم؟
- پیش از پوشیدن جوراب یا کفش
- بعد از درآوردن جوراب و کفش
- بعد از حمام
- به صورت منظم در روز
نکاتی درباره معاینه پا
بین انگشتان پای خود را بررسی کنید. این نواحی اغلب در دیدرس نیستند و نادیده گرفته می‌شوند.
دنبال چه چیزی بگردیم؟
- تاول، بریدگی یا خراش؛ که در صورت نادیده گرفتن می‌تواند منجر به عفونت شود.
- تغییر رنگ (لکه‌های آبی، قرمز روشن یا سفید)؛ تغییر رنگ می‌تواند نشانه‌ای از آسیب دیدن پوست باشد.
- مناطقی که خشکی بیش از حد دارند و ترک خورده‌اند، می‌توانند اجازه دهند باکتری‌ها وارد پوست شوند.
- پینه یا میخچه نشانه‌های فشار بیش از حد هستند و باید فوراً درمان شوند.
- تورم می‌تواند نشانه آسیب به بافت نرم یا استخوان باشد و باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
کفش و جوراب مناسب پا
اگر پا دچار بی‌حسی شود (که معمولاً به عنوان یکی از عوارض دیابت نمود می‌کند)، کفش و جورابی که می‌پوشید می‌تواند از پاهای شما محافظت کند و یا باعث ایجاد زخم‌های باز مکرر شود. این زخم‌ها ممکن است به تدریج باعث قطع عضو شوند. همه انواع کفش برای همه پاها مناسب نیستند. افرادی که دچار بی‌حسی پا شده‌اند، نیاز ویژه‌ای به کفش مخصوص و مناسب دارند که باید توسط پزشک متخصص تأیید شود. اطلاعات زیر به شما کمک خواهد کرد تا کفش و جوراب مناسبی را انتخاب کنید.
انتخاب کفش مناسب
- وقتی حس محافظت کننده پا را از بدهید یا دچار بی حسی پا شوید، تشخیص کفش مناسب دشوار می‌شود. ممکن است وسوسه شوید کفشی انتخاب کنید که خیلی تنگ است چرا که پا را زیباتر نشان می‌دهد. هنگام انتخاب کفش احساسی عمل نکنید و فقط ظاهر را در نظر نگیرید.
- کفش را فقط به این دلیل انتخاب نکنید که برای استفاده بیماران مبتلا به نوروپاتی در نظر گرفته شده است. کفش را بر اساس توصیه متخصص انتخاب کنید.
- کفشی مناسب شماست که اندازه، شکل و نیازهای ویژه پای شما را در بر بگیرد.
- کفشی را انتخاب کنید که از چرم واقعی یا مواد قابل کشش ساخته شده باشد تا به پا فشار وارد نکند.
- هنگام خرید کفش، قوانین تعویض فروشگاه را بپرسید. در این صورت، می‌توانید از پزشک درباره تناسب آن بپرسید و در صورت نیاز به سایز یا مدل دیگر، آن را عوض کنید.
اندازه بودن کفش
کفش خود را لزوماً بر اساس اندازه‌ای که همیشه می‌خرید، نخرید. هیچ سایزبندی استانداردی برای کفش وجود ندارد.
یک کفش مناسب و اندازه باید دارای ویژگی‌های زیر باشد:
- حداقل ۳ سانتی‌متر فاصله بین بلندترین انگشت و نوک کفش وجود داشته باشد.
- انگشتان پا بتوانند به‌راحتی داخل کفش خم و راست بشوند.
- شکل کفش باید با فرم پای شما مطابقت داشته باشد. برای اینکه بدانید فرم کفش متناسب با فرم پای شماست، این مراحل را طی کنید: پا را روی کاغذ قرار دهید و دورتادور آن را با مداد بکشید. سپس کفی کفش مدنظر را خارج کنید. کاغذی که فرم پا را کشیده‌اید دوربُری کنید و روی کفی کفش بگذارید. اگر فرم پا با فرم کفی کفش مطابقت داشت، آن کفش مناسب شماست.
درمان ترک پا اینجاست. کافیست کلیک کنید!
پوشیدن کفش
- همیشه داخل کفش خود را پیش از پوشیدن و بعد از درآوردن آن بررسی کنید. این را به عادتی همیشگی تبدیل کنید.
- کفش‌های نو را به مدت طولانی نپوشید. برای شروع، یک ساعت صبح و یک ساعت بعد از ظهر آن را بپوشید. سپس ببینید بعد از هر بار استفاده از کفش‌های جدید پای شما چه حالی پیدا می‌کند. اگر هیچ مشکلی نداشت، هر روز زمان استفاده را بیشتر کنید تا زمانی که هیچ آسیبی به پای شما نرساند.
- کفش‌ها را حداقل یکبار در سال باید عوض کنید.
- کفش خود را سالم و تمیز نگه دارید.
جوراب مناسب
جوراب هم می‌تواند از پای بی‌حس‌شده در برابر آسیب جلوگیری کند. اگر جوراب گشاد باشد یا بعد از پوشیدن کفش چین بردارد، آن وقت می‌تواند به پای شما فشار بیاورد و آسیب برساند.
یک جوراب خوب ویژگی‌های زیر را دارد:
- سایز مناسبی دارد و خاصیت کشسانی کافی برای راحتی پا را فراهم می‌کند.
- سنگین نیست و فشاری مضاعف به انگشتان شما وارد نمی‌سازد.
- رنگ آن روشن است تا چرک، خون‌آبه یا ترشحات تاول، زخم یا هرگونه تغییر رنگ احتمالی را به شما نشان دهد.
- همیشه با کفش جوراب بپوشید. جوراب مانع مناسبی بین پوست و کفش شما فراهم می‌کند تا آسیب نبینید.
رعایت بهداشت پا کار ساده‌ای نیست ولی باید آن را حسابی جدی گرفت!
در این مطلب از لیامگ باهم به بررسی انواع اقسام روش‌های موجود برای مراقبت از پا و رعایت بهداشت پا پرداختیم. کار سخت و نسبتاً پیچیده‌ای است. شاید تا همین حالا خیلی برایتان مهم نبوده که از پای خود مراقبت کنید. ولی رعایت و جدی گرفتن بهداشت پا بسیار مهم است. همانطور که دیدید، نادیده گرفتن حتی یکی از نکات بالا می‌تواند باعث آسیبی دائمی به پای شما و در شرایط وخیم‌تر قطع عضو شما شود.
شما که چنین چیزی را نمی‌خواهید، نه؟
روش‌های مختلفی را برای مراقبت از پا گفتیم، حالا برای مراقبت از پوست پای خود پیشنهاد ما به شما استفاده از محصولات مراقبت از پوست لیاتیم است. با مراجعه به فروشگاه لیاتیم می‌توانید انواع محصولات مناسب برای مراقبت از پوست را پیدا کنید که برای پای شما نیز مناسب هستند. بهداشت پای خود را جدی بگیرید. به هر حال سر و کار شما با قلب دوم‌تان است و اهمیت بالایی هم دارد.
بسیارعالی وپربار
سلام دوست خوبم🌹
خوشحالیم که مطالب ما برای شما مفید بوده‌اند.